Η σφυριχτή γλώσσα της Αντιάς, γνωστή και ως σφυριά, είναι μια σφυριχτή γλώσσα που ομιλείται από τους κατοίκους του ορεινού χωριού στη Νότια Εύβοια. Εκτός από την Αντιά, διάλογοι μέσω σφυριγμάτων έχουν καταγραφεί και στα χωριά Σιμικούκι και Ευαγγελισμός. Κάθε σφύριγμα αντιστοιχεί σε ένα γράμμα της αλφαβήτου και η σύνθεσή τους οδηγεί στη δημιουργία των σφυριχτών λέξεων.
Του Στρατή Μαζίδη
Η σφυριχτή γλώσσα είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος επικοινωνίας που βασίζεται αποκλειστικά στα σφυρίγματα και εξαπλώθηκε σε πολλές περιοχές του κόσμου, αλλά περιορίζεται σε περιοχές όπου το σφύριγμα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά από την ομιλία (κυρίως σε βουνά, σε πυκνά δάση).
Όσον αφορά το πως προήλθε η σφυριχτή γλώσσα φαίνεται ότι υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη ότι προέρχεται από Πέρσες στρατιώτες που έψαχναν καταφύγιο στα βουνά περίπου 2.500 χρόνια πριν. Η δεύτερη πως γεννήθηκε στους Βυζαντινούς χρόνους και
χρησιμοποιούνταν ως μέσο προειδοποίησης για κίνδυνο προερχόμενο από
αντίπαλα χωριά ή επιδρομές πειρατών.
Η ελληνική σφυριχτή γλώσσα ονομάζεται σφυριά και βγήκε στη δημοσιότητα
το 1969 όταν συνετρίβη αεροσκάφος στα βουνά της Αντιάς με τα σωστικά
συνεργεία να εντυπωσιάζονται από τα σφυρίγματα των βοσκών.
Σήμερα έχουν καταγραφεί 70 τοπικές κοινωνίες στον κόσμο που επικοινωνούν με κάποια σφυριχτή γλώσσα. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι στην Ευρώπη η σφυριχτή γλώσσα εντοπίζεται μόνο σε δύο μέρη. Στο Μπεάρν της Γαλλίας και τη Νότια Καρυστία της Εύβοιας.
Ωστόσο σήμερα από τους λίγους εναπομείναντες κατοίκους της Αντιάς έχουν απομείνει μονάχα 6 ομιλητές της γλώσσας, σύμφωνα με το δημοσιογράφο του BBC Έλιοτ Στάιν που ταξίδεψε στην Εύβοια για να τους συναντήσει.
Δυστυχώς το θέμα της σφυριχτής γλώσσας δεν απασχολεί ιδιαίτερη τόσο την τοπική επικαιρότητα όσο και γενικότερα μολονότι πρόκειται για ένα ζωντανό κομμάτι ιστορίας. Αποτελεί ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τόπου και είναι κρίμα να χαθεί. Είναι μέρος της παράδοσης που πρέπει να κρατηθεί ζωντανό. Μπορεί μάλιστα να εξελιχθεί και σε μοχλό τουριστικής ανάπτυξης της Νότιας Καρυστίας.
Αποτελεί επιτακτική ανάγκη να διερευνηθούν άμεσα όλες οι υπάρχουσες δυνατότητες τόσο για την καταγραφή ιστορικών δεδομένων / δημιουργία αρχείου όσο και για τη διάσωση της γλώσσας. Θα ήταν ενδιαφέρον καθώς έρχονται οι δημοτικές εκλογές να ακούσουμε σκέψεις, προτάσεις και δεσμεύσεις των υποψηφίων δημάρχων για τη σφυριχτή γλώσσα, αν βέβαια συνεκτιμούν ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής.
Σε ένα πιθανό ερώτημα του τι μπορεί να γίνει...
Καταρχήν θα μπορούσε να ξεκινήσει μια επικοινωνία με το Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Παιδείας. Να υπάρξει μια ενημέρωση για το ζήτημα και να μας απαντήσουν τι μέσα μπορούν να διαθέσουν ώστε οι 6 να γίνουν 16, 26, 36 κτλ. Υπάρχουν άραγε χρηματοδοτικά προγράμματα από την ΕΕ για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς μιας και η σφυριχτή γλώσσας της Αντιάς δεν έχει μόνο τοπικό αλλά ευρύτερα ελληνικό και ευρωπαϊκό ενδιαφέρον.
Σε δεύτερο χρόνο θα μπορούσαν ο Δήμος Καρύστου και η Περιφέρεια να οργανώσουν και να επιδοτήσουν [ως κίνητρο για εκμάθηση] μαθήματα της σφυριχτής γλώσσας; Οι μόλις έξι εναπομείναντες γνώστες μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν.
Θα μπορούσαμε επίσης να προσεγγίσουμε αντίστοιχα πολιτιστικά ιδρύματα (πχ Σταύρος Νιάρχος) και να διερευνίσουμε τι δυνατότητες συνεργασίας υπάρχουν. Πχ θα μπορούσε να θεσμοθετηθεί ένα ετήσιο διεθνές συνέδριο με έδρα τη Νότια Εύβοια για τη σφυριχτή γλώσσα με σκοπό τη διάσωση / ανάπτυξη της γλώσσας αλλά και σχετικές εκδηλώσεις.
Να δούμε επίσης ποιες δυνατότητες υπάρχουν για τη δημιουργία ενός σύγχρονου μουσείου για τη σφυριχτή γλώσσα.
Ένα ιδιαίτερο, ιστορικό και ξεχωριστό χαρακτηριστικό της περιοχής μπορεί να διασωθεί και να αποτελέσει ένα λιθαράκι σε μια άλλη μορφή ανάπτυξης της Νότιας Καρυστίας; Θα το διαπιστώσουμε αν το δοκιμάσουμε!
* πληροφορίες από wikipedia, Καθημερινή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.