Γιατί η ακτοπλοϊκή σύνδεση αποτελεί αναγκαία συνθήκη και μοχλό ανάπτυξης

2003 - Το Κάρυστος δεμένο στο λιμενοβραχίονα

Το ΕΛΕΝΑ Π. ήταν το τελευταίο πλοίο που συνέδεε την Κάρυστο, την Ανδρο και την Τήνο. Έκτοτε και μετά από μια σειρά ετών, η Κάρυστος έπαψε να αποτελεί τον πρώτο σταθμό της Ανδροτηνομυκονίας. Πάρα ταύτα επειδή η πόλη διατηρούσε το "Πόρτο Λάφια" (Κάρυστος) και το "Καστριανί Κέας" (Παπαδιαμάντης) δεν υπολόγισε σωστά την αποκοπή της από την άμεση διασύνδεσή της με τα νησιά.

Του Στρατή Μαζίδη

Το καλοκαίρι του 1991 τα δελφίνια του Ηλιόπουλου που έκαναν ένα σύντομο πέρασμα από τη Ραφήνα επανέφεραν για λίγο τη σύνδεση, ωστόσο οι δικές μας θάλασσες δεν ήταν ό,τι καλύτερο για τα ρωσικά kometa που είχαν σχεδιαστεί ως επί το πλείστον για δρομολόγια σε ποταμούς.

Στη συνέχεια ο "Παπαδιαμάντης" εγκατέλειψε τη γραμμή καθώς πουλήθηκε και η νέα ιδιοκτησία το μετέφερε στη Ρόδο ενώ το "Κάρυστος" απέμεινε μόνο του. Μέσα σε 8-9 χρόνια η παρουσία της Καρύστου στην ακτοπλοΐα είχε περιοριστεί δραστικά. Οι απόπειρες άλλων πλοίων να προσεγγίσουν στην Κάρυστο όπως το "Εξπρές Ευβοϊκός" και το "Εξπρές Κάρυστος" δεν πέτυχαν λόγω της δυσκολίας του λιμανιού, χώρια το γεγονός πως το δεύτερο τουλάχιστον πλοίο ήταν τρομερά δύσκολο στη μανούβρα.

Τελικά το ναυάγιο του "Σάμινα" έριξε άγκυρα και πρόωρο τέλος σε μια σειρά από καράβια που είχαν φάει με το κουτάλι τις ελληνικές θάλασσες όταν ξαφνικά έγιναν όλοι μέσα σε ένα βράδυ καπετάνιοι. Τα παλαιότερα πλοία βαπτίστηκαν σαπάκια και σκυλοπνίχτες ενώ όσοι έχουν περάσει από τη ναυτιλία γνωρίζουν πολύ καλά πως το πλοίο το κάνει η συντήρηση και οι νοικοκυραίοι πλοιοκτήτες. Τυχαία μεσουρανεί ακόμη το Superferry 2, το Μακεδών ή και η "Πηνελόπη" μέχρι που την έδεσαν τα χρέη; Κάπως έτσι τερματίστηκε άτσαλα και άκομψα η παρουσία του "Κάρυστος" και ουσιαστικά  η ακτοπλοϊκή σύνδεση.

Επιπρόσθετα ο νέος δρόμος για το Μαρμάρι κατέστησε συντομότερη την επιλογή του συγκεκριμένου δρομολογίου. Φθηνότερο και συντομότερο το ταξίδι. Θεωρητικά βέβαια διότι η επιλογή με άλλα κριτήρια λάθος πλοίου που ασφυκτιά στη συγκεκριμένη γραμμή (και αξιόπιστη πηγή λέει ότι το πλοίο έχει βγει στην αγορά τα τελευταία χρόνια και δεν το αγγίζει κανείς) και ο περιορισμός των δρομολογιών, δείχνουν ότι ίσως δεν είναι μακριά και το τέλος αυτής της γραμμής προς όφελος των Στύρων.

Το λιμάνι της Καρύστου άρχισε σιγά σιγά να προσαρμόζεται σε τουριστικά δεδομένα εξυπηρετώντας περισσότερο ανάγκες φιλοξενίας σκαφών. Οι σκαφάτοι όμως που επισκέπτονται την πόλη, συνήθως προτιμούν τα σούπερ μάρκετ και μετά ξαναγυρίζουν στο κότερο. 

Οι επιβάτες όμως των πλοίων θα κατέβουν στην πόλη. Δε θα μπορούσε άραγε η πόλη μας να αποτελεί τον πρώτο σταθμό πχ των μικρών catamaran, πχ του Sea Jet από τη Ραφήνα κάποιες φορές την εβδομάδα; Να μπει δηλαδή ο επισκέπτης της Ανδρου, της Τήνου και της Μυκόνου στην ιδέα "να κατέβω και λίγες ημέρες στην Κάρυστο αφού μετά μπορώ να συνεχίσω;".

Ακόμη και σε επίπεδο ferry boat των Ανδριώτικων δεν εξετάστηκε ποτέ η δυνατότητα δημιουργίας μιας υποδομής, αν είναι δυνατό, για ένα ουσιαστικό slow down όπως αυτά που γίνονται στον Αη Στράτη, όπου το πλοίο με μια μικρή στάση θα απο-επιβιβάζει επισκέπτες συνεχίζοντας το δρομολόγιό του. Άραγε θα μπορούσε να υπάρξει μια τέτοια προοπτική; Κι αν ναι, πώς; Υπάρχουν πάντως 1-2 σημεία που θα μπορούσε να γίνει αυτό με ένα γενικότερο ανασχεδιασμό. Οι δε πρόσφατες προσφορές της Fast Ferries δείχνουν ότι ακόμη και το κόμιστρο θα μπορούσε να είναι ελκυστικό σε ένα δρομολόγιο που δεν ξεπερνά τη μία ώρα με μια ταχύτητα 19-20 μιλίων.

Επιπλέον υπάρχει και το επιδοτούμενο ενδοκυκλαδικό με κέντρο το Λαύριο, όπου το ΑΡΤΕΜΙΣ μπορεί άνετα να δέσει στο λιμάνι.

Τα χρόνια παρήλθαν. Τα χρήματα που κάποτε επέτρεπαν διακοπές του ενός μηνός, πλέον δεν υπάρχουν. Ας συγκρίνουμε τα καλοκαίρια της δεκαετίας του 1980 και του 1990 με τα τελευταία. Ας θυμηθούμε τι γινόταν τότε στην Κάρυστο και τι σήμερα. Τότε που έδινες μάχη για μια καρέκλα το μεσημέρι στα εστιατόρια ενώ σήμερα βγαίνουν στην προκυμαία και σε καλούν να τους επιλέξεις.

Θα ήταν προτιμότερο αντί να καταλήξουμε μπαταρία της οποίας τα υγρά θα τρέξουν πάνω μας, να εξετάσουμε τι περιθώρια υπάρχουν να καταστούμε ακτοπλοϊκός σταθμός ξεναγώντας τον επισκέπτη στους Μύλους, την Αγία Τριάδα, τον Αετό, τον Καφηρέα δείχνοντάς του τις σπάνιες φυσικές ομορφιές.

Η Κάρυστος μπορεί και πρέπει να διεκδικήσει έναν πρωταγωνιστικό τουριστικό ρόλο, με σαφείς όρους που δε θα διαταράξουν τη διαχρονική φυσιογνωμία της αλλά θα εκμεταλλευθούν τα δυνατά της πλεονεκτήματα όπως:

- κοντινή απόσταση από την Αθήνα
- μη ύπαρξη ενδεχομένου αποκλεισμού καθώς υπάρχει πάντα η δυνατότητα οδικής επιστροφής
- φυσικές ομορφιές και πλούσια ιστορία
- κέντρο εξορμήσεων για γειτονικούς προορισμούς

Μια τέτοια προσπάθεια θέτει εκ προοιμίου και το ζήτημα της ακτοπλοϊκής σύνδεσης είτε ως απευθείας γραμμή είτε και ως ενδιαμέσου σταθμού. Κάποτε εξυπηρετούσαν τη γραμμή Ραφήνας - Καρύστου και Μαρμαρίου τρία πλοία τα οποία γίνονταν έξι αν προσθέταμε κι εκείνα των Νέων Στύρων. Μια χαρά δεν στέκονταν στη γραμμή; Το ζητούμενο είναι οι προϋποθέσεις και το ποια πλοία θα μπορούσαν να σταθούν. Ή θα ήταν παράλογο το αίτημα της απευθείας σύνδεσης πχ με την Ανδρο, την Τήνο και την Κέα;

Όταν όμως χάνεις πράγματα, είτε λέγεται απευθείας ακτοπλοϊκή σύνδεση, είτε λέγεται κλείσιμο της ΔΟΥ και τρέχα-γύρευε στην Κύμη, είτε λέγεται τοποθέτηση αιολικών πάρκων δίχως μέτρο, αυτό σημαίνει συρρίκνωση, υποβάθμιση και παρακμή. 

Όπως λέει ο πατέρας ενός καλού φίλου, η Κάρυστος είναι ιστορικά η πρωτεύουσα του νησιού (βλέπε Μητρόπολη Καρυστίας, Επαρχία Καρυστίας κτλ) και δικαιούται περισσότερα.

Η διατήρηση υπηρεσιών, κρατικών δομών και η παρουσία ως σταθμού στα δίκτυα των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών αποτελούν χαρακτηριστικά σημάδια της σημασίας και του ρόλου μιας πόλης στην ευρύτερη γεωγραφική της περιοχή, ή αν προτιμάτε ικανά δείγματα του ειδικού βάρους της. Η επαναφορά τους σηματοδοτεί την πορεία προς τα άνω και η προσπάθεια για αυτό το όραμα μιας τοπικής κοινωνίας δείχνοντας στην πράξη που προσδιορίζει η ίδια τη θέση της.

Η ακτοπλοϊκή σύνδεση της πόλης μας με τα κοντινά νησιά και τη Ραφήνα δεν πρέπει να αποτελεί ένα τμήμα της νεώτερης ιστορίας αλλά αναγκαίο στοίχημα των ερχόμενων ετών πηγαίνοντας κόντρα στη δυσμενή οικονομική συγκυρία. Αλλιώς θα μας παρασύρει ο καιρός...

Μοιράσου στο Google Plus